Coördinatoren doelvoorschriften­vergunningen en emissiemonitoring

Er bestaan in Nederland verschillende projecten, ook wel ‘fieldlabs’ genoemd, waarin kennisinstellingen, veehouders en overheden samenwerken aan het ontwikkelen van emissiemonitoring in stallen. Op dit moment worden vergunningen verleend aan veehouderijen op basis van vaste emissiecijfers. Dit heeft een aantal nadelen en kan, door de opkomst van goede en betaalbare stalsensoren, anders. Met een zogenaamde ‘doelvoorschriftenvergunning’ krijgt een veehouderij een emissiebudget.
Bron foto: Integraal aanpakken

Emissiemonitoring

Inhoudsopgave
Met een emissiemonitoringsysteem (sensoren) in de stal kunnen veehouders met stalsystemen, aanvullende technieken, management en vakmanschap gaan sturen op een lage emissie. Voor dit alles zijn drie dingen nodig:

  1. meetsystemen in de stallen,
  2. een computersysteem dat de meetgegevens verwerkt en inzichtelijk maakt voor veehouder en bevoegd gezag, en
  3. juridisch geborgde doelvoorschriftenvergunningen.

Voor elk van deze aspecten heeft het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een landelijk coördinator aangesteld. De coördinatoren werken elk met een team van collega’s aan hun thema. Ze leiden dit team en zijn eerste aanspreekpunt. De coördinatoren werken aan vraagstukken waar elk fieldlab mee te maken krijgt en dus fieldlab overstijgend zijn. Ze staan tussen fieldlabs in en adviseren die. Ze vertalen resultaten van fieldlabs naar mogelijkheden voor beleid door overheden.

De coördinatoren zijn:

  • Stalmeetmethoden: dr. ir. A. (Albert) Winkel, Wageningen University & Research, Wageningen
  • Datasystemen en dashboarding: dr. ir. J.C. (Job) Oostveen, TNO Groningen
  • Juridisch: dr. H.C. (Harm Borgers), KokxDeVoogd, Utrecht

Coördinator stalmeetmethoden

Albert Winkel is werkzaam bij Wageningen Livestock Research als onderzoeker/projectleider op het gebied van veehouderijemissies in relatie tot milieu en volksgezondheid. Hij heeft een achtergrond in Dierwetenschappen en promoveerde op fijnstofuitstoot uit de veehouderij. Albert en zijn team hebben veel ervaring met het meten van fijnstof/bioaerosolen, geur, ammoniak en broeikasgassen in de veehouderij.

De belangrijkste taken van de Coördinator stalmeetmethoden en zijn team zijn:

  • Het realiseren van een landelijke stalsensor onderzoeksfaciliteit waar sensoren worden onderzocht die ingezet worden door fieldlabs, sensorproducenten en aanbieders van emissiemonitoring. De faciliteit bestaat uit drie onderzoeksomgevingen: een melkveestal (lage concentraties van stof en gassen), een varkensstal (middelhoge concentraties van stof, hoge concentraties van gassen) en een pluimveestal (hoge concentraties van stof en gassen). De nadruk ligt op sensorontwikkeling;
  • Het vertalen van kennis over meetmethodes en ervaringen uit fieldlabs naar een landelijk protocol emissiemonitoring. Dit protocol schrijft voor hoe aanbieders de dienst van emissiemonitoring op een goede manier kunnen uitvoeren;
  • Het scheppen van gedetailleerd overzicht van alle relevante projecten (waaronder fieldlabs) en bijbehorende doelstellingen en activiteiten;
  • Het stimuleren van kennisuitwisseling en samenwerking tussen de verschillende projecten om de kwaliteit, efficiëntie en de positieve impact van de projecten (waaronder fieldlabs) te maximaliseren;
  • Het adviseren van de Rijksoverheid, decentrale overheden en fieldlabs over vragen over meetmethoden voor emissiemonitoring en doelvoorschriften.

Coördinator data aspecten van bedrijfsspecifiek meten

Job Oostveen is werkzaam bij TNO en houdt zich onder andere bezig met publiek-private samenwerking op het gebied van digitalisering. Job kan met zijn TNO-projectteam overheden en fieldlabs helpen bij de diverse uitdagingen en knelpunten op datagebied.

De belangrijkste taken van de Coördinator data aspecten en zijn team zijn:

  1. Het opleveren van een voorbeeldprotocol voor data-uitwisseling voor vergunningverlening op basis van doelvoorschriften;
  2. Het ontwerp van de blauwdruk van een dataplatform voor data-uitwisseling met bevoegd gezag (aansluitend bij de eisen van het protocol;
  3. Onderzoek naar gebruik van data uit bedrijfsspecifieke metingen als aanvullende databron ter validatie van NEMA (National Emission Model for Agriculture)Met dit model worden de emissies van onder andere methaan, lachgas en ammoniak in de Nederlandse veehouderij jaarlijks berekend;
  4. Adviseren aan overheden en fieldlabs over data vraagstukken over emissiemonitoring en doelvoorschriften;
  5. Stimuleren van Kennisuitwisseling tussen fieldlabs en overheden over datavraagstukken.

Juridische Coördinator

Harm Borgers is adviseur en managing partner bij adviesbureau KokxDeVoogd. Hij is gespecialiseerd in het omgevingsrecht, met name het milieu-, natuurbeschermings- en ruimtelijke ordeningsrecht. Harm promoveerde in 2012 op een studie naar de betekenis van duurzaamheid voor de toepassing en vernieuwing van het milieu- en omgevingsrecht. Harm en zijn team hebben veel ervaring met het creëren van doorbraken in juridisch lastige dossiers, zoals bij innovatieve vergunningen, lastige handhavingssituaties en moeilijke gebiedsontwikkelingen. Ook zijn zij goed in het oplossen van beleidstekorten en het richting geven aan nieuwe wet- en regelgeving.

De belangrijkste taken van de Coördinator stalmeetmethoden en zijn team zijn:

  • Fieldlabs ondersteunen bij juridische vragen over het meten van ammoniak- en methaanemissies uit de stal met sensoren;
  • Het bevoegd gezag ondersteunen bij het opstellen van doelvoorschriftvergunningen en bij de uitvoering van passende beoordeling in het kader van de bouw van stallen die functioneren op basis van emissiedoelen en -metingen;
  • Omgevingsdiensten en provincies ondersteunen bij de procedures voor vergunningverlening voor de fieldlabs;
  • Gevraagd en ongevraagd advies geven aan de Taakgroep Sensoren en de partijen die daaraan deelnemen;
  • Gevraagd en ongevraagd advies geven aan de ministeries van LNV en I&W over de ontwikkeling van wet- en regelgeving rondom emissiemeten.

Het landelijke team

Het landelijke team dat werkt aan het mogelijk maken van continu meten aan stalemissies met sensoren. Vlnr. Iris Raaijmakers (ministerie van LNV), Job Oostveen (TNO), Albert Winkel (WUR), Harm Borgers (KokxDeVoogd) en Chris van Naarden (ministerie van LNV)