Nieuws - Integraal aanpakken

Paul Verkleij gaat voor positief beeld van het intensieve bedrijf: “Efficiënter werken met minder verliezen”

Paul Verkleij runt samen met zijn dochter Tess, broer Joost en hun echtgenotes Marsia en Bernadette een melkveehouderij in Hazerswoude-Dorp (ZH). Verkleij hoopt dat intensievere bedrijven, zoals dat van henzelf, ook positiever gerepresenteerd zullen worden in media. “Duurzaamheid gaat niet alleen maar over biodiversiteit en waterkwaliteit, maar óók over efficiënter werken met minder verliezen.”

Excursiedag Integraal Aanpakken: 'Kies wat bij bedrijf past en resultaat oplevert'

De klimaatopgave die er ligt, brengt voor melkveehouders grote uitdagingen mee. De focus ligt op emissiereducties op het erf. Maar hoe pak je dat als Limburgse melkveehouder aan? Het programma Integraal Aanpakken helpt daarbij.

Mest als groen goud: welke kansen biedt mono-mestvergisting?

Ze schieten nog niet direct als paddenstoelen uit de grond, maar de interesse neemt in rap tempo toe. Mono-mestvergisters zijn een interessante investering voor (collectieven van) melkvee- en varkenshouders. Aan de ene kant een aantrekkelijke financiële optie vanuit de geplande bijmengverplichting. Aan de andere kant een belangrijke mogelijkheid om broeikasgas en ammoniakemissies uit dierlijke mest te reduceren. Voor welk type bedrijven zijn mono- mestvergisters interessant, en welke ontwikkelingen moet je als melkvee- of varkenshouder op de voet volgen?

Eerste milieu- en natuurvergunningen op basis van doelvoorschriften

In een pionierende stap hebben twee varkensbedrijven in Neede en Vragender (Gelderland) eind 2024 met succes milieu- en natuurvergunningen verkregen op basis van doelvoorschriften, een vernieuwende aanpak binnen de vergunningverlening. Deze experimentele aanpak streeft naar een doelgestuurd in plaats van middelengestuurd systeem dat innovatie bij boeren bevordert. De juridische houdbaarheid zal de komende maanden, mede door een recente uitspraak van de Raad van State, op de proef worden gesteld.

In de spotlight: Irene Salverda

Vanaf 1 januari 2025 is Irene Salverda als communicatieadviseur betrokken bij het programma Integraal Aanpakken. Ze groeide op in de Brabantse Peel, en raakte daar geïnteresseerd in landbouwontwikkelingen en communicatie tussen overheid en boeren. Na omzwervingen door Canada en langs diverse kenniseenheden van Wageningen University & Research, hoopt ze nu haar steentje te kunnen bijdragen aan de doelen van Integraal Aanpakken.

Nauwkeuriger voorspellen van methaanemissies: de rol van ruwvoer in melkveehouderij

Welke methaanemissie hoort bij verschillende typen en kwaliteiten ruwvoer? Deze vraag staat centraal in één van de onderzoeken van Integraal Aanpakken. Er is nog altijd een grote variatie in de door melkvee uitgestoten gehaltes aan methaan. Dit onderzoek brengt in kaart in hoeverre verschillende ruwvoeders bijdragen aan de variaties in methaanuitstoot.

Vermindering uitstoot broeikasgassen door vers grasrantsoen verwerkt in KringloopWijzer

Vers gras en weidegang kunnen een gunstige invloed op de ammoniak- en methaanuitstoot van melkvee hebben, zo blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research. De nieuwste emissiefactoren voor methaan zijn nu verwerkt in de KringloopWijzer.

Roel Assies en zoon Jeandré kiezen voor toekomstbestendige groeistrategie: “Negatieve energie omzetten naar positieve”

Melkveehouder Roel Assies en zoon Jeandré runnen Landbouwbedrijf Assies in Zeewolde (FL). Het bedrijf is een van de 17 onderzoeksbedrijven van Netwerk Praktijkbedrijven. Afgelopen jaren focusten zij op hun rantsoen en stal om emissies te verlagen. De metingen geven henzelf én de onderzoekers inzicht. “Emissies zijn beïnvloedbaar, maar niet volledig maakbaar.”

Start Praktijknetwerk Varkenshouderij

Vanaf dit voorjaar wordt het Praktijknetwerk Reductie Emissies Varkenshouderij, vergelijkbaar met het bestaande Netwerk Praktijkbedrijven voor melkvee, opgezet. Dit nieuwe netwerk heeft als doel om de effectiviteit van maatregelen resulterend uit het programma Integraal Aanpakken, zoals de vermindering van methaan- en ammoniakuitstoot en het verkleinen van de CO2-voetafdruk van varkenshouderijen, in de praktijk te toetsen.

Aanbieding versie twee van meetprotocol voor meten met sensoren

Op 25 november 2024 tijdens het tweede Landelijk symposium bedrijfsspecifiek meten stalemissies met sensoren werd de tweede versie van het rapport 'Richtlijnen voor het Meten van Emissies uit Veestallen' gepresenteerd. Albert Winkel, onderzoeker aan de Wageningen Universiteit, presenteerde de nieuwe versie in zijn rol als landelijke coördinator emissiemonitoring. Het rapport werd officieel in ontvangst genomen door Hugo van Kasteel, directeur Dierlijke Agroketens en Dierwelzijn bij LVVN, namens het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).

Terugblik op tweede editie van het symposium 'Bedrijfsspecifiek meten stalemissies met sensoren'

Maandag 25 november verzamelde zo’n 250 experts vanuit de wetenschap, beleid en praktijk zich voor de tweede editie van het landelijk symposium 'Bedrijfsspecifiek meten van stalemissies met sensoren', als vervolg op de eerste editie in januari van dit jaar. De dag stond volledig in het teken van het delen van de laatste inzichten uit de wetenschap, fieldlabs en praktijkcasussen met betrekking tot het meten van stalemissies.

In de spotlight: Wilbert Frieling

Wilbert Frieling is sinds de zomer van 2021 als senior beleidsmedewerker in dienst bij het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. De thema’s klimaat en stikstof hebben zijn interesse. Opgegroeid in het noorden van Drenthe, met een familie ‘in het groen’ ziet hij de uitdagingen en onzekerheden binnen de landbouw en snapt hij het maatschappelijke debat en de bijbehorende problemen.

Graslandmanagement voor reductie van methaan en ammoniak

De ammoniak (NH3) en methaan (CH4) emissies van 15 melkveebedrijven zijn in 2020 via modelberekeningen in de Kringloopwijzer in kaart gebracht. Op basis van de analyse wordt verwacht dat weidebedrijven hun CH4-emissie met 3-12% kunnen verminderen door managementmaatregelen toe te passen. Voor een meer robuuste interpretatie is het essentieel om deze analyse over meerdere jaren uit te voeren en daarbij een grotere en representatieve groep bedrijven te betrekken. Op deze manier kunnen de beste maatregelen geïdentificeerd worden.

Erwin Wunnekink, voorzitter LTO Melkvee: 'Er is geen one size fits all, dus iedereen krijgt een persoonlijke aanpak'

In onze nieuwsbrief rubriek 'In the Spotlight' portretteert Integraal Aanpakken bekende en onbekende mensen uit de landbouwsector. We vragen hen wie ze zijn, wat hen drijft en wat hun ambities en dromen zijn. Deze keer staat Erwin Wunnekink in ‘the spotlight’. Erwin is binnen LTO Nederland voorzitter van de vakgroep Melkvee. Maak kennis met een bevlogen bestuurder en agrariër.

Kostendruk en klimaatdoelen: uitdagingen en kansen voor methaanreductie in de Nederlandse melkveehouderij

De Nederlandse melkveesector staat onder aanzienlijke druk om de uitstoot van broeikasgassen, zoals methaan (CH₄) en lachgas (N₂O), te verminderen, zoals vastgelegd in het klimaatakkoord. Deze gassen, voornamelijk afkomstig uit mest en enterische fermentatie in de pens van koeien, dragen bij aan klimaatverandering. Tegelijkertijd worden melkveehouders geconfronteerd met economische uitdagingen, zoals prijsfluctuaties en de noodzaak om te voldoen aan strengere regelgeving. Hoewel er de afgelopen jaren tal van maatregelen zijn ontwikkeld om methaan- en lachgasemissies te reduceren, blijkt de implementatie ervan in de praktijk vaak minder eenvoudig.

Lagere emissies door het snel verwijderen van mest

Het snel verwijderen van mest uit de stal zorgt voor minder emissies. Met name emissie van koolstof in de vorm van CO2 en niet-methaan vluchtige organische componenten (NMVOC), waaronder vluchtige vetzuren (VVZ). Afhankelijk van de omstandigheden kan ook ammoniakemissie worden voorkomen wanneer mest binnen 8 tot 10 uur na uitscheiding uit de stal wordt verwijderd. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research.

Mest koelen tegen het opwarmen van de aarde

Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van onze tijd. Nederland streeft ernaar om tegen 2030 de nationale broeikasgasemissies met 49% te verminderen ten opzichte van 1990, zoals vastgelegd in het Klimaatakkoord. De veehouderij speelt hierin een belangrijke rol, aangezien deze sector een groot deel van de emissies van methaan veroorzaakt. Hoewel de methaanuitstoot tussen 1990 en 2005 met 23,2% daalde, nam deze later weer toe door een stijging in productiviteit. Recentelijk is de uitstoot weer afgenomen door een vermindering van het aantal melkkoeien en varkens. Rundvee blijft verantwoordelijk voor ongeveer 80% van de methaanemissies uit de veehouderij, vooral uit de pens, en voor een kleiner deel uit de mest.

Methaanuitstoot verminderen door innovatieve fokmethoden

De methaanuitstoot van melkvee is een aanzienlijke bron van broeikasgassen en draagt bij aan klimaatverandering. In Nederland varieert de methaanuitstoot van koeien van 186 tot 738 gram CH4 per koe per dag. Deze cijfers geven aan dat er ruimte is voor reductie. Naast het optimaliseren van het voermanagement, biedt het fokken van runderen met lagere methaanuitstoot een aanvullende, meer permanente oplossing.

Ook de boer heeft zelf de touwtjes in handen voor emissiereductie

Boeren kunnen zelf werken aan emissiereductie van ammoniak en methaan vertelt Elian Verscheijden. Ze is verbonden aan Wageningen Livestock Research (WLR) en sinds 2 jaar programma manager Integraal Aanpakken. Ze is één van de sprekers op het symposium ‘Versnellingsaanpak emissiearme landbouw’. Belangrijk vindt ze om te benadrukken dat managementmaatregelen of technische maatregelen elkaar niet uitsluiten, de optelsom van beiden is nodig om de klimaatdoelstellingen te kunnen realiseren.

Minister Wiersma bezoekt melkveebedrijf in Woerden voor emissiebeheersing

De nieuwe minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, Femke Marije Wiersma, bracht begin juli een bezoek aan het melkveebedrijf van de familie Ruitenburg in Woerden, Utrecht. Het bezoek richtte zich op het thema van emissiebeheersing. De familie Ruitenburg is één van de acht deelnemers aan het project ‘Spoelen met water’ binnen het programma ‘Integraal Aanpakken’. Dit project monitort continu stalemissies met behulp van sensoren en vermindert deze door water te sproeien of te druppelen boven de loopgangen van de koeien.

Tussenresultaten praktijkmetingen bekend van onderzoek ammoniak- en methaanemissies uit melkveestallen

De emissie van methaan en ammoniak van melkveebedrijven in het project Netwerk Praktijkbedrijven blijkt duidelijk lager te zijn dan in eerder onderzoek is gemeten. Tegen de verwachting in is de emissie van ammoniak in de drie meetjaren wel licht gestegen. Dat blijkt uit het rapport “Emissies van ammoniak en methaan uit melkveestallen in het Netwerk Praktijkbedrijven”, waarin de eerste resultaten van de stalmetingen beschreven zijn.

Voeradditieven om methaanemissies door melkvee te reduceren

Tijdens de COP26 heeft Nederland zich gecommitteerd aan de Global Methane Pledge, met als doel de methaanuitstoot tegen 2030 met ten minste 30% te verminderen ten opzichte van 2020. Een significante bron van methaanuitstoot in Nederland is afkomstig van koeien, die ongeveer 45% van de totale methaanemissie voor hun rekening nemen. Het voeren van additieven of vetsupplementen aan melkvee draagt bij aan de reductie van methaanuitstoot.

Emissiereductie methaan, ammoniak en geur in varkensstallen met dagontmesting – het vervolg

De Nederlandse veehouderij staat voor de uitdaging om zijn uitstoot van broeikasgassen drastisch te verminderen als onderdeel van het Klimaatakkoord, met als doel een reductie van 49% in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Methaan, dat ongeveer 20% bijdraagt aan het broeikaseffect, is een van de belangrijkste gassen die in de veehouderij worden uitgestoten, voor varkens met name door mestopslag. In een onderzoek door Paria Sefeedpari en Andre Aarnink van Wageningen Livestock Research wordt gezocht naar de beste methode om methaanemissies uit varkensmest bij de bron te reduceren.

Werking en aandachtspunten bij verschillende methaanoxidatie technieken

In mest kunnen gassen ontstaan door omzetting van bacteriën of door chemische processen. Methaan is een van de gassen die kunnen ontstaan en vrijkomen. Methaan is een broeikasgas met een ruim 20x sterker effect dan CO2. Binnen het project is onderzocht wat de mogelijkheden zijn om methaan bij mestopslagen af te vangen om te kunnen omzetten (oxideren) in CO2. Deze omzetting levert dan ongeveer een 10x kleiner effect op de totale broeikasgasuitstoot, de zogenaamde CO2-equivalent. Dit project is een samenwerking tussen WUR, Oonkay, Schuttelaar & Partners en LTO Noord.

Sensortesten in Nederland en Vlaanderen

Nederlandse overheden en veehouderijsectoren streven naar een verschuiving van middelsturing naar doelsturing in het beleid. Dit betekent een verschuiving van vergunningenbeleid op basis van vaste emissiefactoren die gemiddeldes weergeven, naar een beleid dat focust op emissies op bedrijfsniveau.

Spoelen met water: verminderen van ammoniakemissie uit de melkveehouderij

Om de melkveehouderij duurzamer te maken, zet de sector zich in om de uitstoot van ammoniak en methaan te verminderen. Een manier om ammoniakvorming tegen te gaan is door het spoelen van de roosters met water. Recent onderzoek heeft laten zien dat het spoelen van de een traditionele roostervloer in bestaande stallen de ammoniakuitstoot met wel 40% kan verminderen. Dit is meer dan wat de huidige regels en wetten erkennen. Daarom zijn onderzoekers van Wageningen Livestock Research en Netwerk Praktijkbedrijven samen met enkele melkveehouders een project gestart om hier verandering in te brengen.

Nieuwe generatie aan zet met ammoniak- en methaanemissiereductie via het voerspoor

Vanuit verschillende doelstellingen zoals klimaat, natuur en volksgezondheid, moeten de komende jaren emissies van ammoniak en methaan uit de melkveehouderij fors worden gereduceerd. Deze emissies kunnen, op relatief korte termijn, beïnvloed worden via het voer.

Graslandmanagement als sleutel tot reductie van methaan- en ammoniakemissies bij melkvee

Hoe kan een melkveehouder de graskwaliteit inzetten om emissies afkomstig van melkvee te reduceren? En welke informatie mist er nog om een melkveehouder hierover te adviseren? Dat zijn de vragen waar Jantine van Middelkoop en haar collega’s van Wageningen Livestock Research het komende jaar antwoord op willen geven. Dit onderzoek maakt deel uit van het programma 'Integraal Aanpakken' en vormt een van de zes nieuwe studies die begin dit jaar van start zijn gegaan.

Fokken voor lagere methaanemissies bij melkvee

Welke eigenschappen bepalen de hoeveelheid methaan die via enterische fermentatie door melkkoeien wordt uitgestoten, en kunnen deze eigenschappen worden gebruikt om dieren te fokken die minder methaan uitstoten? Dit is de centrale vraag in het nieuwe onderzoek aangepakt door Birgit Gredler-Grandl, Anouk van Breukelen, Coralia Manzanilla-Pech en Roel Veerkamp van Wageningen Livestock Research.

Terugblik op het symposium 'Bedrijfsspecifiek meten stalemissies met sensoren'

250 experts uit de wetenschap, praktijk en beleid verzamelden op donderdag 25 januari in Ede voor het symposium 'Bedrijfsspecifiek meten van stalemissies met sensoren'. De dag stond volledig in het teken van het delen van de meest recente kennis uit wetenschap, fieldlabs en praktijkcasussen met betrekking tot het meten van stalemissies.

Aanbieding nieuw meetprotocol aan de ministeries LNV en IenW

Het vernieuwde meetprotocol is aangeboden aan het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Albert Winkel van Wageningen Livestock Research heeft vanuit zijn rol als landelijk coördinator emissiemonitoring het rapport overhandigd aan Minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal. Dit was tijdens het landelijk symposium Bedrijfsspecifiek meten stalemissies met sensoren in Ede op donderdag 25 januari 2024.

Graslandbeheer voor minder methaan en ammoniak

Gras is een waardevol product voor melkkoeien en naast de nutritionele waarde heeft gras ook invloed op de emissie van methaan en ammoniak. Daarbij is graslandmanagement bepalend voor de hoeveelheid vers gras die opgenomen wordt en de kwaliteit van het verse en ingekuilde gras voor melkvee. De verteerbaarheid en het eiwitgehalte is daarmee direct een sturingsmechanisme op de reductie van methaan en ammoniak. Om die reden heeft Wageningen University & Research in een meerjarig praktijkproject onderzoek gedaan naar een integrale aanpak in de reductie van CH4 (uit de pens) en NH3 op melkveebedrijven met het management van grasland als sturingsmechanisme.

Samenwerken voor een emissiearme landbouw

De landbouw staat voor de opgave om emissies te reduceren en integraal te verduurzamen. De ontwikkeling, het vergunbaar maken en toepassing van innovatieve technologieën en managementmaatregelen kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Om dit te bereiken werken de 6 zandprovincies samen met de veehouderijsectoren en het Ministerie van LNV.

Kennis- en Innovatieagenda Biologische Landbouw

De biologische landbouw is de afgelopen decennia in Nederland en wereldwijd gestaag gegroeid. Biologische landbouw streeft naar het minimaliseren van negatieve milieueffecten, het bevorderen van dierenwelzijn en het leveren van gezond en hoogwaardig voedsel. In lijn met deze doelen heeft de overheid in samenwerking met verschillende belanghebbenden een Kennis- en Innovatieagenda voor biologische landbouw opgesteld. Deze agenda draagt, naast de nationale milieu- en klimaatdoelen, bij aan het doel om in 2030 15% biologisch landbouwareaal in Nederland te hebben.

Terugblik Symposium voor erfbetreders: 'Methaan in de veehouderij'

Op donderdag 23 november verzamelden 140 deskundigen op het gebied van wetenschap, beleid en praktijk zich op het ZLTO-kantoor in Den Bosch voor een symposium over methaanuitstoot in de veehouderij, en de mogelijkheden tot reductie. Het Symposium voor erfbetreders met als thema 'Methaan in de veehouderij', georganiseerd door het programma 'Integraal Aanpakken', was een dag vol inzichten en discussies over methaan en de verduurzaming van de sector. Erfbetreders kregen de laatste inzichten uit het onderzoek en konden met de onderzoekers en elkaar in gesprek.

Programma Integraal Aanpakken 2024: verduurzaming van de veehouderij

Binnen het kader van Integraal Aanpakken is het afgelopen jaar de Advies Commissie (AC) tot stand gebracht. De AC is verantwoordelijk voor het geven van advies aan het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) met betrekking tot ingediende onderzoeksvoorstellen. Deze commissie bestaat uit senior onderzoekers van diverse afdelingen van Wageningen Livestock Research, met Karel de Greef, Léon Sebek en Bram Bos als vertegenwoordigers voor respectievelijk Genetica, Diervoeding en Animal Farming Systems.

Wat is onze haalbaarheid voor de methaanreductiedoelen 2030?

Het ministerie van LNV heeft in haar Nationale Methaanstrategie stevige reductiedoelen benoemd voor de reductie van methaan in de landbouw. Er is onderzocht welke maatregelen er naast krimp nodig zijn voor de benodigde vermindering van methaanemissie. Dit zodat we de klimaatdoelen van 2030 kunnen bereiken.

Nieuw-Zeelandse wetenschapper bespreekt klimaatuitdagingen in Wageningen

Dr. John Roche, de hoofdwetenschapper van het Nieuw-Zeelandse ministerie van Landbouw, heeft vorige week een bezoek gebracht aan Wageningen Universiteit & Research (WUR). Hij sprak daar met Nederlandse experts en onderzoekers over de uitdagingen en gezamenlijke acties om de klimaatimpact van de landbouw te verminderen.

Milieutechnologieën in de melkveehouderij tegen klimaatverandering

Daniel Puente-Rodríguez, Bram Bos en Jan Vonk hebben samen met andere collega’s van Wageningen University & Research onderzoek gedaan naar diverse combinaties van technieken om methaanemissie uit mest te verminderen. Het doel was om te komen tot werkbare oplossingen voor bestaande melkveestallen. De verschillende (bijna) praktijkrijpe technieken waren geïnstalleerd op melkveebedrijven en de effecten zijn bemeten met behulp van innovatieve technieken. De combinaties van maatregelen zijn niet alleen beoordeeld op hun technische potentie, maar op alle relevante aspecten. Daarbij is bekeken of technieken makkelijk zijn in te passen in de bedrijfsvoering, bedrijfseconomische haalbaarheid, en of er geen negatieve effecten zijn op ammoniak- en andere broeikasgasemissies, koe-gezondheid en dierenwelzijn of de gezondheid van veehouders en omwonenden. Het onderzoek is gefinancierd door het ministerie van LNV en onderdeel van het programma Integraal Aanpakken.

De lange weg naar een duurzame landbouw

Met het Beleidskader Landbouw en Voedsel 2030 heeft Noord-Brabant alle ambities en doelstellingen vastgelegd voor de transitie van de land- en tuinbouw. Het provinciaal gebiedsprogramma dat in de maak is, moet het terugdringen van de uitstoot van stikstof en broeikasgassen versnellen. Maar de provincie heeft nog een lange weg te gaan.

Nieuw onderzoek naar spoelen vloeren met water

Hoe kan op een eenvoudige, praktische en erkende manier de ammoniakemissie verder gereduceerd worden in bestaande melkveestallen? In het tweejarig project “Spoelen van water voor reductie van ammoniakemissie uit melkveestallen: van innovatie naar praktijkimplementatie” wordt onderzocht of het spoelen van de stalvloer daarvoor ingezet kan worden. Dit is een nieuw onderzoek in het kader van het programma Integraal Aanpakken dat wordt gefinancierd door het ministerie van LNV.

Integrale aanpak van ammoniak en methaan

De Nederlandse melkveehouderij staat voor de opgave om een belangrijke bijdrage te leveren aan de emissiereductie van methaan en ammoniak. Een integrale aanpak moet er voor zorgen dat de reductie gepaard gaat met werkbare maatregelen in de praktijk. Onderzoekers van Wageningen Livestock Research hebben op vijf Koeien & Kansen-bedrijven jaarrond voermaatregelen getoetst op effectiviteit en werkbaarheid.

Integrale gebiedsaanpak voor buitengebied, niet versnipperd

Het Louis Bolk Instituut (LBI) pleit voor een integrale gebiedsaanpak voor het buitengebied. Niet één maar meerdere problemen in het buitengebied tegelijk en in samenhang aanpakken. Zorg ervoor dat zo veel mogelijk belanghebbenden in het gebied betrokken zijn en werk samen aan oplossingen. Een nieuwe landingspagina Integrale Gebiedsaanpak op de website van het 45-jarige LBI wijst de weg!

Microbioom niet uitsluitend door moeder bepaald

Op Dairy Campus is in 2022 een proef gedaan waarbij werd onderzocht of de moeder het microbioom, bijvoorbeeld door het kalf te likken, over kon brengen op haar nakomeling. Dit blijkt niet zo te zijn.

Mestverwerking, mestverwaarding, mesttechnologieën en mest aanzuren: nieuwe inzichten samengevat

In de afgelopen jaren zijn er meerdere rapporten verschenen over allerlei facetten van mestverwerking en mestbewerking in verschillende sectoren. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van NL Next Level Mestverwaarden en Integraal Aanpakken. In dit artikel worden de meest opvallende conclusies beschreven, waarvan sommigen ook direct toepasbaar zijn. De onderzoeksmethoden zijn te lezen in de volledige rapporten via de toegevoegde links.

Terugblik Informatiebijeenkomsten voor beleidsmedewerkers van de provincie

Voor beleidsmedewerkers van de provincies Groningen, Zeeland, Drenthe en Utrecht zijn in het najaar van 2022 bijeenkomsten georganiseerd vanuit het programma Integraal Aanpakken over emissiereductie in de veehouderij. Hierbij werd de stand van zaken van mogelijke oplossingen besproken om methaan- en ammoniakemissie in de veehouderij te reduceren.

Tips van veehouders in rapportage bedrijfsbeslisingen

De stikstofaanpak evenals de invulling en implementatie van de gebiedsgerichte aanpak roept veel vragen op. In het kader van het programma Integraal Aanpakken is Schuttelaar & Partners, in samenwerking met ZLTO, LLTB en LTO Noord, op bezoek gegaan bij boeren die al emissies reduceren. Hun ervaringen en verhalen zijn in deze rapportage te zien en te lezen. Deze rapportage laat aan zowel veehouder, de (lokale) overheid als andere betrokkenen bij gebiedsprocessen zien dat er handelingsperspectief is.

Mesttoediening en ammoniakreductie: informatiesessie beleidsmedewerkers Zeeland

De provincies hebben een belangrijke rol op het gebied van ammoniak- en klimaatbeleid. Daarom organiseerde Integraal Aanpakken samen met de ZLTO op 19 december een dialoogsessie voor provinciale beleidsmedewerkers op de dossiers landbouw, natuur, water, veehouderij en het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Omdat Zeeland vooral ook veel akkerbouw heeft, kwam onderzoeker Jan Huijsmans van Wageningen Plant Research mee om te vertellen over de mogelijkheden voor ammoniakreductie bij mesttoediening.

Alles over methaan- en ammoniakreductie op vernieuwde Integraal Aanpakken website

Integraal Aanpakken is het platform waar veehouders en andere stakeholders antwoord vinden op vragen over het verlagen van methaan- en ammoniakuitstoot. De informatie is met de vernieuwing van de website niet alleen geactualiseerd, maar ook een stuk overzichtelijker gepresenteerd.

Heleen Lansink: ''vakmanschap is essentieel om duurzaam te produceren''

Rogier en Heleen Lansink wonen en werken samen met hun kinderen Sanne, Mieke, Vera en Thijs op een melkveebedrijf in Twente. Zij willen op hun bedrijf de kringlopen zoveel mogelijk sluiten, duurzaam produceren met oog voor koeien, omgeving en gezin. Tegelijkertijd dient de hoeveelheid werk behapbaar te blijven voor het familiebedrijf. Heleen is zeer actief in de communicatie van de melkveehouderij naar de burger. In feite is Heleen hiermee een echte ‘agro-influencer’. Harry Kager van Schuttelaar & Partners sprak Heleen over het programma Integraal Aanpakken.

Terugblik Informatiebijeenkomst Provinciale Staten, provincie Gelderland en Overijssel

Op woensdagavond 21 september werd een informatiebijeenkomst over het programma Integraal Aanpakken georganiseerd voor de provincies Gelderland en Overijssel op agro-innovatiecentrum De Marke. Van beide provincies waren zowel beleidsmedewerkers aanwezig (werkzaam op dossiers zoals stikstof, natuurinclusieve landbouw en gebiedsgerichte aanpak) als statenleden (CDA, PVDA en Groep Brommer).

Integraal aanpakken op ATF in Porto

Op 5 september 2022 vond er in Porto een symposium plaats georganiseerd door de Animal Task Force (ATF) samen met de EAAP Study Commission on Livestock Farming Systems. Dit symposium was onderdeel van het European Federation of Animal Science (EAAP) jaarcongres dat dit jaar in Porto werd gehouden met als thema “Livestock emission and the COP26 targets”. Het ging dus met name over hoe de veehouderij in Europa de emissies van broeikasgassen kan reduceren in het kader van de gestelde klimaatdoelen in Europa (COP26 targets)

Zeven vragen over stikstof meten

Nederland staat in Europa te boek als het slechtste jongetje van de klas wat betreft de uitstoot van ammoniak en stikstofoxiden. Tegelijkertijd zijn we het enige land dat de impact op Natura 2000-gebieden uitvoerig meet en de uitkomsten consequent elke zes jaar op Europees niveau deelt. Hoe komt ons land tot de metingen, berekeningen en stikstofmodellen?

Emissies reduceren in de veehouderij: integraal en samen

Het programma Integraal Aanpakken is in 2020 door het ministerie van LNV geïnitieerd en gestart om kansen voor het integraal verduurzamen van de veehouderij te identificeren. De afgelopen jaren is er veel onderzoek gedaan, zijn verschillende pilots opgezet en maatregelen getest in de praktijk bij deelnemers van het Netwerk Praktijkbedrijven. Door een unieke samenwerking van veehouders, onderzoekers en overheid komen we tot integrale en rendabele oplossingen voor de Nederlandse praktijk. Hoe kun je nú al ammoniak- en methaanemissies reduceren, wat wordt er nog onderzocht en wat doen andere partijen in de dierlijke keten? Een nieuw digitaal magazine geeft antwoord op al deze vragen.

Interview Bert van den Berg (Dierenbescherming)

Integraal aanpakken sprak met Bert van den Berg, Programmamaker Veehouderij bij de Dierenbescherming over dierenwelzijn en emissiereductie in de veehouderij.

Directeur Nevedi: “Een helder begrippenkader voor circulair diervoer maakt het sluiten van kringlopen nog beter mogelijk”

Het gebruik van co-producten uit de levensmiddelenindustrie en andere reststromen die niet (meer) geschikt zijn voor humane consumptie is al lang gemeengoed in de Nederlandse veehouderij. Maar er is meer inspanning nodig om in te kunnen spelen op vraagstukken als een groeiende wereldbevolking, een kleinere afhankelijkheid van overzeese grondstoffen en het terugdringen van landgebruik voor de teelt van diervoedergewassen.

Interview Gerben Zijlstra (Beleidsmedewerker Bodem)

Integraal aanpakkn sprak met Gerben Zijlstra van Cumela over de reductie van methaan en ammoniak uitstoot in relatie tot de Cumelasector.

Interview Carin van Huët, Directeur F&A Rabobank Nederland

Integraal aanpakken sprak met Carin van Huët, Directeur Food & Agri bij Rabobank Nederland over emissiereductie in de veehouderij.

Inzetten op verduurzaming

De minister voor Natuur en Stikstof, Christianne van der Wal, heeft op 10 juni 2022 de startnotitie Nationaal Programma Landelijk Gebied naar de Tweede Kamer gestuurd. In deze notitie staat een kaart van Nederland met daarin richtinggevende emissiereductiedoelstellingen voor ammoniak uit de landbouw per gebied. Voor overige sectoren is er nog geen taakstelling. Voor oktober is een vervolgbrief aangekondigd met kaders op het gebied van water en klimaat. Het oplossen van problemen op het gebied van stikstof, water en klimaat is essentieel. Emissies reduceren kan echter veel slimmer dan dat nu wordt voorgesteld en meer met de boeren samen.

Integraal Aanpakken en biodiversiteit

Biodiversiteit en Integraal Aanpakken, gaat dat samen? Gerard Migchels, werkzaam bij Wageningen University & Research is werkzaam op beide thema’s. Hij is als senior projectleider betrokken bij tal van projecten, zoals Met precisie naar meer biodiversiteit en Netwerk Praktijkbedrijven waarbij hij wetenschappelijke kennis vertaalt naar praktische tools voor de agrarisch ondernemer.

Informatiebijeenkomst Integraal Aanpakken - emissiereductie voor de Provincies

Op 16 juni jl. is een informatiebijeenkomst over Integraal Aanpakken georganiseerd. Beleidsexperts en geïnteresseerde Statenleden van de provincies Utrecht, Flevoland, Noord- en Zuid-Holland kregen meer te horen over hoe het reduceren van emissies in de praktijk plaatsvindt. De bijeenkomst vond plaats te Bunschoten-Spakenburg. Het melkveebedrijf van de familie Brouwer was beschikbaar voor het geven van meer uitleg bij reduceren van zowel ammoniak- als methaanemissies in de praktijk. Als onderzoeksbedrijf binnen het project Netwerk Praktijkbedrijven meet Wageningen University & Research op dit bedrijf continu in de stal. De familie Brouwer en onderzoeker Annemieke Hol namen de bezoekers mee op een rondleiding over het bedrijf en gaven uitleg over de meettechnieken en de meetresultaten. Daarnaast werd een toelichting gegeven over Integraal Aanpakken, lopende onderzoeken en de praktische en goedkope reductiemogelijkheden.

Ammoniak- en methaanreductie met een nieuw ontwerp vloeistofdichte vloer

Door urine en feces in de stal zo veel mogelijk gescheiden te houden, kunnen emissies gereduceerd worden. Ammoniak ontstaat immers door het samenkomen van mest en urine: de ureum in urine wordt omgezet naar ammoniak door urease, dat aanwezig is in feces. Onderzoekers van Wageningen Livestock Research (WLR) hebben op de Dairy Campus in Leeuwarden een nieuw ontwerp van een vloeistofdichte vloer getest op functionaliteit en emissiereductiepotentieel. Door mest en urine te scheiden met behulp van een aflopende vloer, een mestrobot en een afvoergoot voor urine wordt de vorming van ammoniak voorkomen en worden dus emissies gereduceerd. De vloer heeft de potentie zowel ammoniak- als methaanemissie te reduceren – wat de doelstelling is van het programma Integraal Aanpakken.

Provinciale Statenleden op de Dairy Campus

De provincies hebben een belangrijke rol als het gaat om beleidsvorming in de veehouderij. Om goed invulling te kunnen geven aan die rol is inhoudelijke kennis over emissies, onderzoek en oplossingsrichtingen heel bruikbaar. Daarom nodigde Integraal Aanpakken donderdagavond 7 april Provinciale Statenleden van de provincies Drenthe, Friesland en Groningen uit op de Dairy Campus. Centraal stonden de mogelijkheden die er zijn om emissies te reduceren via maatregelen op gebied van voer, stal, dier en mest.

Terugblik: Bijeenkomst vergroten impact Integraal Aanpakken

In ‘Integraal aanpakken’ gaan onderzoekers, veehouders, sector en overheid samen aan de slag. Doel van het programma is om praktische en rendabele maatregelen te identificeren die de emissies van methaan en ammoniak verlagen. Op 16 maart jl. zijn 26 belanghebbenden, waaronder veehouders, sectorpartijen, sectorvertegenwoordigers en brancheorganisaties, bijeengekomen op de Eemlandhoeve om stil te staan hoe de impact van Integraal Aanpakken te vergroten. Het programma wordt gefinancierd door het ministerie van LNV.

Praatplaat helpt bij keuzes emissiebeperkende maatregelen

ZLTO heeft een zogenoemde praatplaat ontwikkeld waarmee ZLTO-adviseurs het gesprek aan kunnen gaan met agrarisch ondernemers. Doel is om sámen te kijken welke emissiebeperkende maatregelen op bedrijfsniveau mogelijk zijn.

Oplossingsrichtingen emissiereductie melkvee- en varkenshouderij in beeld

Het ministerie van LNV heeft Schuttelaar & Partners gevraagd om een momentopname te maken van de huidige mogelijke maatregelen, technieken en oplossingen om te komen tot methaan en ammoniakreductie in de melkvee- en varkenshouderij. Het ging hierbij zowel om maatregelen die nu al toegepast kunnen worden als maatregelen die nog in ontwikkeling zijn. Veehouders hebben de afgelopen decennia de emissies van broeikasgassen en ammoniak reeds verminderd. Maar er zijn meer mogelijkheden om deze verder te reduceren. Zeker als er voldoende praktijkrijpe maatregelen worden ontwikkeld die aansluiten op de bedrijfsvoering, bijdragen aan betere verdiensten, dierenwelzijn, diergezondheid, weidegang en/of biodiversiteit.

Lager ruw eiwit, de koe kan het aan!

Het verlagen van het ruw eiwit in het rantsoen is een belangrijk sturingsmechanisme om de ammoniakuitstoot te verminderen. Onderzoeker Harmen van Laar van Wageningen University & Research en Boerenveearts Gerrit Hegen laten zien in een webinar van Netwerk Praktijkbedrijven voor voeradviseurs dat de koe het aankan met goede voeding en dat de melkproductie ondersteund kan worden bij een rantsoen met 150 gram ruw eiwit.

Reductie van methaan en ammoniak door aangepast graslandmanagement

De kwaliteit van het verse en ingekuilde gras voor melkvee hangt af van het graslandmanagement. Het is vanuit eerdere onderzoeken bekend dat verteerbaarheid en het eiwitgehalte van het grasrantsoen bepalende factoren zijn voor methaan- en ammoniakemissies. In dit praktijkonderzoek wordt onderzocht hoe je deze emissies tégelijk kunt beïnvloeden door keuzes in graslandmanagement. De deelnemende bedrijven verschillen in bedrijfsopzet, bedrijfsintensiteit, grondsoort en graslandmanagement en daardoor ook in emissies. Over 2020 is op deze bedrijven een analyse uitgevoerd van grasland-management en het effect van meer weiden. Dat leidt tot nieuwe inzichten over de gelijktijdige reductie van methaan en ammoniak.

Werken aan een simpel, robuust systeem voor methaanoxidatie

Microbiologie is de basis achter het concept biofilter. De bacteriën in het filter dragen eraan bij dat methaan in combinatie met zuurstof omgezet wordt in koolstofdioxide (CO2). Een eenvoudig proces dat de totale uitstoot van broeikasgassen vermindert. Het is reeds bekend dat biofilters kunnen worden gebruikt om ammoniak af te vangen. Binnen het project ‘Methaanoxidatie bij mestopslagen’ kijken onderzoekers hoe ze dit principe toepasbaar kunnen maken voor de veehouderij.

Keldervloeren en mestgassen: Hoe verminder ik risico’s op mestexplosies?

In de afgelopen jaren zijn er verschillende ongelukken gebeurd bij hoge concentraties mestgassen in melkveestallen. Naast gezondheidsrisico’s, kunnen brand- en explosierisico’s ontstaan bij hoge concentraties methaangassen in de mestkelder. Een recent voorbeeld is de explosie op een melkveebedrijf in Maarsbergen. Hieronder vind je tips hoe je deze risico’s op jouw melkveebedrijf kunt voorkomen.

In gesprek met de Provinciale Staten van Limburg

De provincies hebben een belangrijke rol op het gebied van ammoniak- en klimaatbeleid. Daarom organiseerde Integraal Aanpakken samen met de LLTB op vrijdag 21 januari een informatiebijeenkomst voor de Provinciale Staten van Limburg. Bij de bijeenkomst waren vertegenwoordigers van vijf politieke partijen en een vertegenwoordiger van het Limburgs Agrarisch Jongeren Kontact (LAJK) aanwezig.

Pilot brongerichte aanpak stallen met doelvergunning

ZLTO en LLTB trekken samen op om een innovatief mestscheidingssysteem van vijf varkenshouders in Deurne vergund te krijgen op basis van doelvoorschriften.

Vergunning op basis van doelen

Vergunningverlening op basis van doelen in plaats van middelen. Volgens ZLTO en LLTB kan dit een uitkomst bieden voor veehouders die met innovatieve technieken en stalsystemen aan de slag willen.

Positieve resultaten integrale, emissiearme varkensstal

Recent zijn de proeven met innovatieve stalsystemen om emissies van methaan en andere broeikasgassen te voorkomen, afgerond. Dit nieuwe stalsysteem werd bij Familie Egelmeers in Wanroy in de praktijk getest in hun bestaande varkensstal. Er werd gebruik gemaakt van een meststripsysteem, bestaande uit een mestscheider en een ammoniakstripper. Hierdoor ontstond een spoelvloeistof die hergebruikt werd. Er werd dus geen vloeistof aan het systeem toegevoegd.

Mestkanalen spoelen en het verdunnen van mest blijken effectief

Varkenshouders die de uitstoot van ammoniak, methaan en geuroverlast willen verminderen, kunnen allerlei innovatieve stalconcepten en nieuwe technieken inzetten die voorkomen dat deze stoffen ontstaan. Ook zijn zogeheten ‘nageschakelde technieken’ mogelijk, zoals luchtwassers en filters. Maar al die techniek is behoorlijk prijzig en brongerichte maatregelen hebben vanwege bijkomende voordelen de voorkeur. Brongerichte maatregelen moeten dan wel zijn bewezen en toegestaan. Daarom is het van belang om te onderzoeken wat het effect is van vrij eenvoudige oplossingen zoals frequent spoelen. Dat kan met water, met een spoelvloeistof gemaakt uit mest, of met de mest zelf. Zo kan het voor veel varkenshouders haalbaar worden, om ammoniak-, methaan- en geuremissie bij de bron te reduceren.

Column – Ruimte voor een duurzame veehouderij

Door Harry Kager, Partner & strategisch adviseur duurzame landbouw bij Schuttelaar & Partners De formerende politieke partijen hebben grote plannen om de veehouderij te verduurzamen. Het verkleinen van de veestapel en omschakelen naar extensieve bedrijfsvormen wordt soms als enige oplossingsrichting gepresenteerd. Dat zou voor Nederland echter een gemiste kans zijn. Er zijn namelijk oplossingen om de veehouderij integraal te verduurzamen en te zorgen voor dierlijke producten met een lagere footprint. Door in te zetten op voer-, dier- en graslandmanagement en daarin slim te investeren kunnen emissies worden verlaagd en kan een inkrimping zo beperkt mogelijk blijven.

Affakkelen methaan levert klimaatwinst op

Op het erf van melkveehouder Peter van Roessel in het Brabantse Haarsteeg is met grote regelmaat een intrigerend fenomeen te zien: een forse vlam wijst erop dat hier iets bijzonders gebeurt. En dat klopt: Peters bedrijf Mts. Van Roessel-Brock doet mee aan een onderzoek naar methaanoxidatie, uitgevoerd door Wageningen University & Research.

Schouten: verminderen methaanemissie blijft nodig

Ook nieuwe rekenmethodes laten volgens landbouwminister Schouten zien dat vermindering van de methaanemissie een efficiënte manier is om op korte termijn de opwarming van de aarde af te zwakken.

4 Najaars-tips voor melkveehouders

In het najaar heb je als veehouder vaak iets meer tijd om zaken te overdenken en om plannen te maken voor volgende seizoenen. Het groeiseizoen eindigt en de melkkoeien gaan minder de wei in en brengen meer tijd in de stal door. Melkveehouders dragen vanuit hun kennis en ervaring al bij aan het verminderen van ammoniak- en methaanemissies. Zij doen dat wellicht niet per se gericht op het verminderen van emissies, maar als onderdeel van een goede landbouwpraktijk. Een kort overzicht van enkele ‘best practice’ maatregelen.

VLOG Integraal Aanpakken

Wat is integraal aanpakken en waarom is het belangrijk? Kijk hier naar de antwoorden van Gemma Verijdt, beleidsmedewerker ministerie van LNV.

ZLTO betrekt gemeenten en omgevingsdiensten bij integrale aanpak

Met een opkomst van 65 deelnemers kan ZLTO terugzien op een succesvol verlopen webinar ‘Reductie van methaan en ammoniak bij varkens- en melkveehouderij’.

Methaanoxidatie met bodemfilter ‘Simpel, goedkoop én het werkt’

‘Ik ben eigenlijk altijd al bezig geweest met emissies en hoe je die kunt beperken. Door de dieren niet te veel eiwit te voeren bijvoorbeeld, en door mest vóór het uitrijden te verdunnen met water. Als je daarnaast met een laagdrempelige techniek ook nog eens een keer het ontsnappen van methaan uit je mestopslag voor een groot deel kunt voorkomen, juich ik dat natuurlijk alleen maar toe!’

Integraal Aanpakken maatregelen voor het najaar

In het najaar heb je als veehouder vaak iets meer tijd om zaken te overdenken en om plannen te maken voor volgende seizoenen. Het groeiseizoen eindigt en de melkkoeien gaan minder de wei in en brengen meer tijd in de stal door. Melkveehouders dragen vanuit hun kennis en ervaring al bij aan het verminderen van ammoniak- en methaanemissies. Zij doen dat wellicht niet per se gericht op het verminderen van emissies, maar als onderdeel van een goede landbouwpraktijk. Een kort overzicht van enkele ‘best practices’ maatregelen.

Stalmetingen: van concentraties naar emissies

Om de stikstof- en koolstofkringloop op melkveebedrijven in kaart te brengen, vinden gedurende vier jaar bij 8 onderzoeks- en 7 demonstratiebedrijven van Netwerk Praktijkbedrijven stalmetingen plaats naar ammoniak- en methaanemissies. Een intensief meettraject waarin Wageningen UR en CLM samen optrekken. Wat daarbij komt kijken en wat er wordt gemeten, is in een filmpje bij een van de deelnemers tijdens de installatie van de meetapparatuur in beeld gebracht.

Bronscheiding van mest: nieuwe inzichten

Op Verantwoorde Veehouderij schrijft Paul Galama van Wageningen Livestock Research over de kansen en problemen van het scheiden van mest aan de bron. Hij ziet perspectiefvolle oplossingsrichtingen maar meldt ook tegenvallers.

Uitnodiging Webinar voor omgevingsdiensten en gemeenten

Reductie van methaan en ammoniak bij varkens- en melkveehouderij; hoe zien we de toekomstige vergunningverlening en wat kan real time monitoring betekenen?

Vroeg weiden is vakwerk

Velen zijn ondanks de koude start van april, al begonnen met weidegang. Begrijpelijk, want vroeg starten met weiden draagt bij aan een goede grasbenutting. Vroeg én goed weiden is wel echt vakwerk. Daarom hebben we 5 praktische tips en ervaringen van boeren en begeleiders op een rijtje gezet waarmee je van een vroege start ook een succesvol begin van het beweidingsseizoen kunt maken. Lees hier de praktische tips

SBV-regeling centraal tijdens workshop ZLTO

Welke mogelijkheden hebben veehouders om met technische oplossingen stalemissies te verminderen? Die vraag kwam onlangs aan de orde tijdens een interactieve workshop van ZLTO.

Terugblik op webinar 'Stallen en emissies'

Op dinsdag 11 mei werd vanuit het programma Integraal Aanpakken het webinar ‘Stallen en emissies’ georganiseerd voor de Omgevingsdiensten in Nederland.

Melkveehouder doet mee aan onderzoek om ammoniak en methaanuitstoot te verminderen

Meer dan honderd boerenbedrijven werken sinds kort mee aan een groot praktijkonderzoek, schrijft Omroep Gelderland. Samen met de Wageningen Universiteit (WUR) en LTO Noord onderzoeken zij welke maatregelen in de praktijk helpen bij het verminderen van uitstoot. Omroep Gelderland sprak met Veehouder Evert Luchtenbelt: "Hier kunnen we zien of dat wat in het laboratorium werkt, in de praktijk ook effect heeft."

40 melkveehouders pakken ammoniak en methaan integraal aan

Samen aan de bak voor minder methaan en ammoniak. Dat is het motto van de 10 onderzoeksbedrijven, 30 demonstratiebedrijven en 76 ambassadeurs in Netwerk Praktijkbedrijven. Gedreven melkveehouders door heel Nederland, die samen leren, onderzoeken en ontwikkelen om emissiereductie-doelen te realiseren. Maak kennis met de boeren!

Resultaten monitoring emissies uit melkveestallen periode 2018 - 2020

Onderzoekers van Wageningen University & Research hebben vastgesteld hoeveel methaan de gemiddelde Nederlandse melkveestal uitstoot. In 2012 werd dit onderzoek voor het laatst gedaan. De nieuwe cijfers wijzen uit dat het gaat om gemiddeld 189 kilo methaan per dierplaats per jaar. Wel blijkt dat er grote verschillen zijn in uitstoot per stal. “Dat biedt aanknopingspunten voor verder onderzoek”, zegt Nico Ogink van Wageningen Livestock Research.

Vijf dingen die je moet weten over ammoniak

Wat is ammoniak? Hoe komt het in de stal tot stand? En hoe verminder je ammoniakemissies? In vijf punten praten we je bij over dit sterk ruikende gas.

Methaan- en stikstofmaatregelen die je nu al kunt nemen

In dit artikel zetten we vier praktische handvaten voor het verminderen van emissies op een rijtje. Hierbij letten we op de (financiële) haalbaarheid van de maatregelen én de impact op andere factoren zoals diergezondheid.

Innovatiepark De Vlier initiatiefrijk op gebied integrale aanpak emissies

Tweeëneenhalf jaar geleden sloten vijf varkenshouders uit het Primair Agrarisch Gebied in Deurne de handen ineen om duurzaam ondernemerschap een flinke boost te geven. Het idee: een andere manier van mestverwerking, waarbij een brongerichte integrale aanpak centraal staat. Wat daar volgens hen voor nodig is? Een systeem van doelvergunningen.

Genetische achtergrond van enterische methaanuitstoot van Nederlandse melkkoeien

Fokken op koeien die minder methaan uitstoten is mogelijk, zoals we hebben aangetoond in onze studie waar we data van individuele koeien op 16 bedrijven hebben verzameld. Dit project is uitgevoerd binnen het programma Integraal Aanpakken van het Ministerie van LNV om de emissie van methaan en ammoniak in de veehouderij te reduceren.

Hoe meet je de emissies uit een open stal?

Minder emissies van ammoniak en methaan. Dat is waar het nu allemaal om draait in de veehouderij. Maar hoe gaat het meten van die emissies in z’n werk? Hoe weten we nu hoe hoog de concentraties zijn? En vooral; hoe kan je die stofjes meten in een open melkveestal? Dan waait alles toch weg?